Το έμφραγμα του μυοκαρδίου, γνωστό και ως καρδιακή προσβολή, είναι η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Προκαλείται όταν δεν γίνεται σωστή αιμάτωση των περιοχών της καρδιάς και δεν λαμβάνεται η απαιτούμενη ποσότητα αίματος για την ομαλή διεξαγωγή της λειτουργίας της.
Αυτό οφείλεται στην απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών που βοηθούν στην αιμάτωση της καρδιάς, εξαιτίας της ρήξης της αθηρωματικής πλάκας και της δημιουργίας θρόμβου.
Η ισχαιμία, δηλαδή η μειωμένη ή πλήρης διακοπή της αιμάτωσης σε συγκεκριμένο σημείο της καρδιάς προκαλεί το έμφραγμα. Μάλιστα, σοβαρές βλάβες αλλά και νέκρωση τμήματος της καρδιάς προκύπτουν όταν η ισχαιμία συνεχιστεί για διάστημα που υπερβαίνει τις δυνατότητες των μυοκαρδιακών κυττάρων για διατήρηση της ομοιόστασης τους.
Το έμφραγμα του μυοκαρδίου προσβάλλει κυρίως τους άνδρες (με αναλογία 5 προς 1 σε σχέση με τις γυναίκες), ηλικίας μεταξύ 50 και 60 ετών.
Μάθετε αναλυτικά τα συμπτώματα, τους παράγοντες κινδύνου και τις επιπλοκές του εμφράγματος.
Περιεχόμενα:
Οξύ & Ελαφρύ Έμφραγμα
Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου συγκαταλέγεται μεταξύ των οξέων στεφανιαίων συνδρόμων. Προκαλείται από την ξαφνική απόφραξη ενός κλάδου των στεφανιαίων αρτηριών εξαιτίας της ρήξης ή της διάβρωσης της αθηρωματικής πλάκας και της δημιουργίας θρόμβου.
Ο θρόμβος αυτός θα αποφράξει εντελώς τη στεφανιαία αρτηρία και θα διακοπεί η κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα τη νέκρωση μιας περιοχής του μυοκαρδίου.
Ο ασθενής με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου πρέπει να μεταφερθεί άμεσα στο νοσοκομείο για να βρίσκεται υπό παρακολούθηση και να λάβει την απαραίτητη θεραπεία.
Όταν ο ασθενής βρίσκεται εκτός νοσοκομείου, θα πρέπει να ξαπλώσει άμεσα ή να καθίσει και να τον παραλάβει το ασθενοφόρο.
Στο νοσοκομείο θα του χορηγηθεί αντιπηκτική και αντιαιμοπεταλιακή αγωγή και θα οδηγηθεί άμεσα για στεφανιογραφία στο αιμοδυναμικό εργαστήριο, ώστε να γίνει απεικόνιση των αρτηριών της καρδιάς με τη βοήθεια της έγχυσης ειδικής σκιαγραφικής ουσίας.
Η πραγματοποίηση της στεφανιογραφίας περιλαμβάνει την τοποθέτηση καθετήρα σε μία αρτηρία του χεριού ή του ποδιού, που φτάνει ως τις αρτηρίες της καρδιάς και γίνεται άμεσα η διαπίστωση της σοβαρότητας της στεφανιαίας νόσου.
Στη συνέχεια, αποφασίζεται η θεραπευτική επιλογή που περιλαμβάνει με μπαλονάκι και stent (διαδερμικά με αγγειοπλαστική) ή by pass (αορτοστεφανιαία παράκαμψη).
Στις περισσότερες περιπτώσεις, αντιμετωπίζεται άμεσα με τη βοήθεια αγγειοπλαστικής, δηλαδή με τη διάνοιξη της αρτηρίας που έχει φράξει με μπαλονάκι και κατόπιν με την τοποθέτηση stent. Πρόκειται για ένα μεταλλικό πλέγμα που διατηρεί ανοιχτή την αρτηρία ώστε να περνά απρόσκοπτα το αίμα.
Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου έρχεται τις περισσότερες φορές μετά από ένα ελαφρύ επεισόδιο. Μετά από ένα ελαφρύ έμφραγμα συνήθως ακολουθεί ένα πιο σοβαρό, γι’ αυτό θα πρέπει ακόμη και με μία ήπια ενόχληση στην καρδιά να ενημερώσετε και να επισκεφτείτε έγκαιρα τον θεράποντα γιατρό σας.
Έμφραγμα συμπτώματα
Το κύριο σύμπτωμα του εμφράγματος είναι ο οξύς πόνος στο στήθος με συγκεκριμένη στιγμή έναρξης. Εκτός από το αριστερό ημιθωράκιο, ο πόνος ενδέχεται να εμφανιστεί στο λαιμό, την κάτω γνάθο, το επιγάστριο, την πλάτη ή και το αριστερό ή δεξί άνω άκρο.
Ο πόνος είναι είτε συνεχής με διάρκεια αρκετών ωρών, είτε με διακυμάνσεις, δηλαδή υποχωρεί για ένα διάστημα, κι έπειτα επανεμφανίζεται.
Πέραν του πόνου, άλλα συμπτώματα που συνοδεύουν το έμφραγμα είναι τα εξής:
- Δύσπνοια
- Ανεξήγητη κόπωση
- Έντονη εφίδρωση
- Ναυτία/έμετος
- Αίσθημα παλμών
- Ζάλη λόγω χαμηλής αρτηριακής πίεσης
- Χλωμή όψη
- Απώλεια συνείδησης (σε ακραίες περιπτώσεις)
Σε γενικές γραμμές, τα συμπτώματα με τα οποία γίνεται η εκδήλωση του εμφράγματος διαφέρουν από άτομο σε άτομο, ενώ και η έντασή τους ποικίλλει. Ορισμένοι ασθενείς βιώνουν πιο έντονα τα συμπτώματα και άλλοι πιο ήπια ή σχεδόν ανεπαίσθητα.
Ακόμη, σε μερικές περιπτώσεις ο ασθενής μπορεί να υφίσταται έμφραγμα χωρίς να έχει κανένα σύμπτωμα («σιωπηρή ισχαιμία»).
Έμφραγμα Παράγοντες κινδύνου
Οι βασικοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφράγματος περιλαμβάνουν την υψηλή συγκέντρωση χοληστερόλης, το κάπνισμα, τον σακχαρώδη διαβήτη, την υψηλή αρτηριακή πίεση, το οικογενειακό ιστορικό, την παχυσαρκία, την έλλειψη σωματικής άσκησης, και τη χρήση μεθαμφεταμίνης ή κοκαΐνης.
Αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιακά νοσήματα εν γένει, συμπεριλαμβανομένου του εμφράγματος.
Έμφραγμα και θεραπεία
Η θεραπεία του εμφράγματος διακρίνεται στα εξής τρία στάδια:
- Παύει η διαδικασία πήξης του αίματος
- Γίνεται διάνοιξη της αποφραγμένης αρτηρίας
- Αντιμετωπίζονται οι ενδεχόμενες επιπλοκές.
Η σημασία του χρόνου είναι καθοριστική για να αντιμετωπιστεί επιτυχώς το έμφραγμα. Μόλις ο ασθενής εμφανίσει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα ή προειδοποιητικά σημάδια, πρέπει να προβεί στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας άμεσα.
Η οποιαδήποτε καθυστέρηση μπορεί να αποβεί μοιραία για τον ασθενή και να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη βλάβη ή ακόμα και σε θάνατο.
Έμφραγμα και επιπλοκές
Συνήθως, οι επιπλοκές του εμφράγματος περιλαμβάνουν αρρυθμίες και βλάβες του μυοκαρδίου. Βέβαια, η καθυστέρηση της διάνοιξης της αποφραγμένης αρτηρίας ή της εκτέλεσης της αγγειοπλαστικής επέμβασης αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών.
Παρόλα αυτά, ακόμη και αφού γίνει διάνοιξη της αρτηρίας, ο κίνδυνος επιπλοκών παραμένει υπαρκτός κατά τις πρώτες 24 ώρες μετά την εμφάνιση του εμφράγματος.
Γι’ αυτό τον λόγο, ο ασθενής υποβάλλεται σε ειδική νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας και η παρακολούθηση του γίνεται από εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό.
Μάλιστα, βάσει ερευνών, το έμφραγμα αποτελεί παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών. Στατιστικά, ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου αυξάνεται στους ασθενείς οι οποίοι έχουν υποστεί έμφραγμα, ιδίως κατά τον πρώτο μήνα μετά το εξιτήριο.
Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα που εξετάζει τη συσχέτιση μεταξύ εμφράγματος και άνοιας, έχει αποδειχθεί ότι όσοι έχουν υποστεί έμφραγμα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγγειακής άνοιας, σε ποσοστό 35%. Πρόκειται για τον τύπο άνοιας που προκαλείται από μειωμένη ροή αίματος στον εγκέφαλο.
Συμπέρασμα
Το έμφραγμα του μυοκαρδίου προκαλείται όταν η καρδιά δεν λαμβάνει αρκετή ποσότητα αίματος για να λειτουργήσει ομαλά. Τα συμπτώματα και η σοβαρότητα του εμφράγματος διαφέρουν από περίπτωση σε περίπτωση.
Αν αισθάνεστε οποιαδήποτε ενόχληση στην καρδιά, ακόμα και αν είναι ελαφριά, θα πρέπει να κλείσετε άμεσα ένα ραντεβού με καρδιολόγο ή να μεταβείτε στο νοσοκομείο να υποβληθείτε στις απαραίτητες εξετάσεις και να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία.
Δεν πρέπει να αγνοήσετε τα προειδοποιητικά σημάδια, καθώς υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχετε ήδη υποστεί ένα ελαφρύ έμφραγμα χωρίς να το αντιληφθείτε.
Συχνές ερωτήσεις
1. Πώς μπορεί να διαγνωστεί το έμφραγμα;
Η διάγνωση του εμφράγματος γίνεται με τη βοήθεια της κλινικής εικόνας που παρουσιάζει ο ασθενής. Διενεργείται ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπέρηχοι καρδιάς, ώστε ο γιατρός να καταφέρει να μελετήσει τη δραστηριότητα της καρδιάς σας, εντοπίζοντας την περιοχή που έχει υποστεί βλάβη.
Επίσης, γίνεται αιματολογική εξέταση για να διαπιστωθεί η αύξηση των μυοκαρδιακών ενζύμων και κατά συνέπεια, η νέκρωση τμήματος του μυοκαρδίου.
Τέλος, διενεργείται καρδιακός καθετηριασμός (στεφανιογραφία), όπου με τις ακτίνες Χ και την έγχυση της ειδικής σκιαγραφικής ουσίας, ο γιατρός εντοπίζει με ακρίβεια τις περιοχές των στεφανιαίων αγγείων που υπέστησαν βλάβη.
2. Πώς προλαμβάνεται το έμφραγμα;
Για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος, μπορείτε να υιοθετήσετε ορισμένες συνήθειες. Αυτές περιλαμβάνουν την διακοπή του καπνίσματος, την ενσωμάτωση της καθημερινής σωματικής άσκησης στη ρουτίνα μας, την επιλογή υγιεινής διατροφής και την απώλεια περιττού βάρους. Ακολουθώντας αυτές τις συνήθειες, μπορείτε να προστατευτείτε από τον κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων, όπως το έμφραγμα.
3. Τι είναι το αθόρυβο έμφραγμα;
Το αθόρυβο έμφραγμα συχνά επηρεάζει κυρίως γυναίκες και άτομα που πάσχουν από διαβήτη. Οι ενδείξεις που συνδέονται με αυτή την κατάσταση περιλαμβάνουν ανεξήγητη κόπωση, δυσκολία στην αναπνοή, ενοχλήσεις στο λαιμό, στον αυχένα, στο σαγόνι ή σε ένα από τα άκρα. Μερικοί ασθενείς μπορεί να αισθάνονται καούρες μετά το επεισόδιο.
