Η κατάκλιση αποτελεί ένα δερματικό έλκος, μία νέκρωση του δέρματος λόγω συνεχούς και παρατεταμένης πίεσης που ασκείται σε μια περιοχή του σώματος.
Πρόκειται δηλαδή για την καταστροφή μιας συγκεκριμένης περιοχής του δέρματος και των υποκείμενων ιστών, που παρατηρείται σε ασθενείς που είναι μακροχρόνια κατακεκλιμένοι λόγω σοβαρών κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων ή προβλημάτων της σπονδυλικής στήλης ή σε άτομα που είναι παραπληγικά.
Η μακροχρόνια πίεση σημείων του δέρματος με οστικές προεξοχές (ισχία, πτέρνες, ωμοπλάτες, κ.ά.) προκαλεί κατά πρώτον ισχαιμία, οίδημα, φλεγμονή, κι έτσι οι ιστοί νεκρώνονται, δημιουργώντας έλκος και ένα άνοιγμα στην περιοχή αυτή.
Οι κατακλίσεις που παρατηρούνται στο κάτω μέρος του σώματος ανέρχονται σε ποσοστό 90%, ενώ αυτές στην περιοχή του ισχίου και των γλουτών σε ποσοστό 70%.
Περιεχόμενα:
Κατάκλιση – Ενδείξεις
Η συνεχής πίεση λοιπόν που ασκείται στο δέρμα οδηγεί στη διακοπή της ροής του αίματος προς του ιστούς και, συνεπώς, στη νέκρωση των κυττάρων.
Η εμφάνιση μιας κατάκλισης μπορεί να γίνει ορισμένες φορές και σε διάστημα μικρότερο των 24 ωρών, ιδίως αν ο ασθενής έχει υποκείμενα νοσήματα, όπως σακχαρώδη διαβήτη, υποθρεψία κ.ά.
Οι βασικές ενδείξεις είναι οι εξής:
- Το σημείο του δέρματος που βρίσκεται σε διαρκή επαφή με το στρώμα παρουσιάζει έντονη ερυθρότητα.
- Ορισμένοι ασθενείς που φορούν πάνες ακράτειας έχουν εκκρίσεις υγρών και έντονη δυσοσμία.
- Ασυνέχεια του δέρματος.
- Ο ιστός νεκρώνεται και το χρώμα του δέρματος στην περιοχή είναι μαύρο.
Κατάκλιση – Στάδια
Οι κατακλίσεις χωρίζονται στα εξής τέσσερα στάδια:
- Ύπαρξη ερυθρότητας χωρίς εντύπωμα σε δέρμα που είναι ανέπαφο. Σε άτομα με σκούρο δέρμα ιδίως, ο αποχρωματισμός του δέρματος, η θερμότητα, το οίδημα και η σκλήρυνση μπορούν να αποτελέσουν ενδείξεις.
- Το πάχος του δέρματος ελαττώνεται μερικώς και υπάρχει εμπλοκή της επιδερμίδας, του χορίου ή και των δύο. Πρόκειται για επιφανειακό έλκος, του οποίου η κλινική εμφάνιση γίνεται με τη μορφή ενός γδαρσίματος ή μιας φλύκταινας.
- Το συνολικό πάχος του δέρματος χάνεται, καταστρέφοντας ή νεκρώνοντας τους υποκείμενους ιστούς, χωρίς την ύπαρξη σπηλαίου.
- Το δέρμα καταστρέφεται εκτεταμένα, οι ιστοί νεκρώνονται ή οι μύες και τα οστά καταστρέφονται, σχηματίζοντας σπήλαιο.
Η κατάκλιση οφείλεται σε εσωτερικούς παράγοντες, όπως μειωμένη θρέψη, απώλεια κινητικότητας ή αισθητικότητας, ατροφικότητα δέρματος, κλπ, αλλά και σε εξωτερικούς παράγοντες που σχετίζονται με την τριβή, την πίεση και την υγρασία.
Μερικά από τα σημεία του σώματος όπου παρατηρούνται οι κατακλίσεις είναι τα εξής: ωμοπλάτη, γόνατα, πτερύγια αυτιών, αγκώνες ακανθώδεις αποφύσεις, σπονδυλική στήλη, κόκκυγας, φτέρνα κ.ά.
Κατάκλιση και θάνατος
Μία κατάκλιση μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην ποιότητα ζωής ενός ασθενή με χρόνια υποκείμενα νοσήματα, μειώνοντας ακόμη και το προσδόκιμο ζωής του σε ορισμένες περιπτώσεις.
Η ύπαρξη μόλυνσης στην περιοχή που έχει τραυματιστεί, όπως και το συγκεκριμένο σημείο όπου είναι το τραύμα σχετίζονται άμεσα με τον κίνδυνο θανάτου από έλκος κατάκλισης.
Η σήψη ή το σηπτικό σοκ προκαλούνται λόγω της ύπαρξης παθογόνων μικροοργανισμών στο αίμα, απελευθερώνοντας τοξίνες στο αίμα του ασθενή. Στην κατάκλιση, αυτοί οι παθογόνοι μικροοργανισμοί εισέρχονται μέσω της πληγής.
Πληγές σε σημεία του σώματος όπως ο κόκκυγας ή η φτέρνα, τα οποία που έχουν υψηλό φορτίο μικροβίων, μπορούν να οδηγήσουν σε οστεομυελίτιδα (φλεγμονή οστών και μυελού) και χρειάζονται άμεση και ιδιαίτερη φροντίδα.
Όταν η οστεομυελίτιδα συνυπάρχει με τον διαβήτη και παράλληλα εμφανίζεται το έλκος κατάκλισης στα κάτω άκρα, η αντιμετώπιση του τραύματος καθίσταται ιδιαίτερα περίπλοκη.
Γενικότερα, όταν σε ένα έλκος κατάκλισης παρέχεται η κατάλληλη φροντίδα και θεραπεία, με σωστό και συχνό καθαρισμό, δεν υπάρχει κίνδυνος θανάτου του ασθενή.
Κατάκλιση – Αντιμετώπιση
Το σημαντικότερο μέτρο αντιμετώπισης της κατάκλισης είναι η πρόληψη, η οποία πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό μέλημα του κάθε ασθενή. Η αντιμετώπιση δηλαδή των κατακλίσεων βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην πρόληψή της.
Πρόληψη
Για την αποφυγή εμφάνισης ενός έλκους κατάκλισης, το κυριότερο μέτρο πρόληψης είναι η καθημερινή και σωστή φροντίδα και περιποίηση του ασθενή.
Η αποφυγή εμφάνισης κατακλίσεων περιλαμβάνει τις εξής ενέργειες:
- Να καθαρίζεται τακτικά το δέρμα και να απομακρύνονται υλικά που ενδεχομένως τραυματίσουν ή ερεθίσουν την περιοχή αυτή του δέρματος.
- Να γίνονται συνεχείς αλλαγές θέσεως.
- Να αντιμετωπίζονται άμεσα φλεγμονές ή τραύματα με τη βοήθεια του γιατρού.
- Να διατηρείται σε καλή θρεπτική κατάσταση ο οργανισμός.
- Να χρησιμοποιούνται στρώματα μεταβλητής πίεσης και ειδικά μαξιλάρια για να αποφορτίζονται τα σημεία του σώματος όπου ασκείται συνεχής πίεση.
Ιατρική-νοσηλευτική φροντίδα κατάκλισης
Κατά την εμφάνιση της κατάκλισης σε μόλις πρώιμο στάδιο, πρέπει να αναζητηθεί το συντομότερο η κατάλληλη ιατρική φροντίδα και νοσηλεία κατ’ οίκον, ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα. Σε αυτό το στάδιο, εξειδικευμένοι γιατροί-χειρουργοί ή νοσηλευτές αναλαμβάνουν:
- Τον καθαρισμό της κατάκλισης με χειρουργικό τρόπο, αφαιρώντας δηλαδή όλους τους νεκρούς ιστούς, που αποτελούν εμπόδιο για την επούλωση της πληγής, αλλά και επικίνδυνη εστία μόλυνσης, με την εμφάνιση πλήθους πολυανθεκτικών μικροβίων στην περιοχή.
Τον καθαρισμό αυτό αναλαμβάνει ένας χειρουργός, ενώ συνήθως δεν απαιτείται αναισθησία και μπορεί να πραγματοποιηθεί κατ’ οίκον. - Να καλυφθεί και να επουλωθεί το τραύμα με τη βοήθεια ειδικών επιθεμάτων. Τα ειδικά επιθέματα κατακλίσεων διαθέτουν διάφορες μορφές, όπως κολλητικά ή μη, αντιμικροβιακά, αφρώδη κλπ.
Η συνταγογράφησή τους γίνεται από τον χειρουργό και η επιλογή τους γίνεται με βάση τη σοβαρότητα, το είδος, το σημείο και το στάδιο της εκάστοτε κατάκλισης.
- Να αντιμετωπιστούν όλα τα παθολογικά προβλήματα του ασθενή όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα για την συνολική καλυτέρευση της υγείας του.
- Την άμεση βελτίωση οποιασδήποτε διαταραχής που σχετίζεται με τη θρέψη του ασθενή και ειδικά με την έλλειψη πρωτεϊνών, αφού η επούλωση της κατάκλισης καθίσταται αδύνατη σε υποθρεπτικούς ασθενείς.
Επομένως, συχνά χρειάζεται να συνταγογραφηθούν ειδικά συμπληρώματα διατροφής από τον γιατρό, σε μορφή και ποσότητες που θα κρίνει ο ίδιος.
- Να γίνεται τακτικός επανέλεγχος της κατάκλισης αλλά και της γενικότερης κατάστασης του ασθενούς, περιλαμβάνοντας την κλινική εξέταση και τις εργαστηριακές εξετάσεις.
Αν κάποιος αγαπημένος σας αδυνατεί να μετακινηθεί και πρέπει να υποβληθεί σε εξετάσεις, σας παρέχουμε τη δυνατότητα αιμοληψίας στο σπίτι, όπως και την παράδοση του δείγματος σε μικροβιολογικό εργαστήριο. Δείτε τις μεμονωμένες μας τιμές νοσηλευτικών πράξεων στο σπίτι.
Συχνές ερωτήσεις – Σύντομες απαντήσεις
1. Τι είναι κατάκλιση;
Η κατάκλιση αποτελεί ένα δερματικό έλκος, μία νέκρωση του δέρματος λόγω συνεχούς και παρατεταμένης πίεσης που ασκείται σε μια περιοχή του σώματος και παρατηρείται σε ασθενείς που είναι μακροχρόνια κατακεκλιμένοι.
2. Μπορεί η κατάκλιση να οδηγήσει σε θάνατο;
Μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην ποιότητα ζωής ενός ασθενή με χρόνια υποκείμενα νοσήματα, μειώνοντας ακόμη και το προσδόκιμο ζωής του σε ορισμένες περιπτώσεις λόγω της ύπαρξης παθογόνων μικροοργανισμών που εισέρχονται μέσω της πληγής και μπορεί να οδηγήσουν σε σήψη.
Γενικότερα, όταν σε ένα έλκος κατάκλισης παρέχεται η κατάλληλη φροντίδα και θεραπεία, με σωστό και συχνό καθαρισμό, δεν υπάρχει κίνδυνος θανάτου του ασθενή.
3. Κατάκλιση πρόληψη;
Η πρόληψη αποτελεί το βασικότερο παράγοντα στον οποίο βασίζεται η αντιμετώπιση της κατάκλισης. Περιλαμβάνει την καθημερινή φροντίδα και περιποίηση του ασθενή, την καθαριότητα του δέρματος, τις τακτικές αλλαγές θέσης και την κινητοποίηση, την φροντίδα σωστής θρέψης και την άμεση ιατρική αντιμετώπιση φλεγμονών ή τραυμάτων.
4. Κατάκλιση αντιμετώπιση;
Αντιμετωπίζεται με την άμεση παροχή ιατρικής-νοσηλευτικής φροντίδας σε πρώιμο στάδιο. Περιλαμβάνει τον χειρουργικό καθαρισμό της περιοχής, την χρήση ειδικών επιθεμάτων για επούλωση, την άμεση αντιμετώπιση διατροφικών διαταραχών και υποκείμενων νοσημάτων και τον τακτικό επανέλεγχο της.
Πηγές:
